Η ενασχόληση με τις πολεμικές τέχνες γίνεται συνήθως για τρεις κύριους λόγους: αυτοάμυνα, σωματική πειθαρχία και διανοητική πειθαρχία. Ιδανικά και τα τρία αυτά πράγματα συνυπάρχουν στη διαδικασία της εκμάθησης του Karate. Οι ρίζες του Karate, που διαμορφώθηκαν κατά τη διάρκεια του έκτου αιώνα απέβλεπαν προς την κατεύθυνση ότι η εκπαίδευση του μυαλού και του σώματος θα μπορούσαν να πραγματοποιούνται ενιαία. Τα Kata όπως πολλοί από τους αρχαίους δασκάλους τα δίδαξαν κατέστησαν αυτήν την ενότητα πραγματικότητα. Οι αρχαίοι δάσκαλοι έζησαν και πέθαναν χρησιμοποιώντας τις τεχνικές τους. Οι τεχνικές τους έχουν διατηρηθεί μέχρι σήμερα σαν δοκιμασίες μάχης στα παλαιά kata.

Τα Kata παραμένουν η ιστορία της επιβίωσης του Karate, το οποίο έφθασε ως εδώ από τους ειδήμονες όσο το δυνατόν πιο αμετάβλητο από την αρχική του μορφή. Τα Kata δημιουργήθηκαν όταν είχαν οι ειδήμονες τις πνευματικές ιδέες περί ενότητας του κόσμου. Η φιλοσοφία και η πνευματική ενότητα μυαλού και σώματος μπορούν να αναπτυχθούν δια μέσου της πρακτικής του kata. Ο μαθητής βιώνει τη μέγιστη μάχη του στην πρακτική του στο Kata, διότι πρέπει να ελέγξει το σώμα του με το μυαλό του και να τα κάνει ένα.

Αυτή η ενότητα δεν είναι μια ξεπερασμένη ιδέα. Ενσωματώνει την έννοια της ισορροπίας και έχει εφαρμογή στην καθημερινή ζωή. Μια πολύ μεγαλύτερη δύναμη είναι διαθέσιμη σε μας από τη δύναμη μιας γροθιάς, η οποία είναι η ενοποίηση του μυαλού και του σώματος που αποκτώνται μετά από πολλές ώρες πρακτικής εξάσκησης. Αυτή η αντίληψη είναι ίσως το μέγιστο δώρο που οι ειδήμονες μας έχουν αποστείλει δια μέσω των αιώνων.

Η επιρροή άλλων ασιατικών πολιτισμών, όπως αυτού της Ινδίας, είναι εμφανής στην Okinawa. Στον έκτο αιώνα μ.Χ. ένας Ινδός μοναχός ο Bodhidharma, Daruma στα ιαπωνικά (470-473 μ.Χ), ταξίδεψε από την Ινδία στην Κίνα, και άρχισε την πρώτη διδασκαλία πολεμικών τεχνών γνωστή σαν “Bodhidharma, Daruma, ή Ta Mo. Αυτός έφθασε σε ένα ναό των Shaolin (Shorin στα ιαπωνικά) περίπου το 520 μ.Χ. και εκεί ίδρυσε ένα μοναστήρι. Οι διδασκαλίες του συμπεριέλαβαν το Zen από τη φιλοσοφία βουδισμού, το διαλογισμό, καθώς και διάφορες μετατοπίσεις του σώματος, αλλά και διάφορα φυσικά χτυπήματα με τα χέρια και τα πόδια, στοιχεία που αποτελούν πρόδρομο του σημερινού καράτε. Η διδασκαλία του αυτή ενσωματώθηκε στις υπάρχουσες κινεζικές πεποιθήσεις των Tao (ταοϊσμός), οι οποίες τόνιζαν ότι ο διαλογισμός αποβλέπει στην ενοποίηση με το σύμπαν (Spiessbach,1992).

Ο Bodhidharma δίδαξε στους οπαδούς του έναν τρόπο να εκπαιδεύουν το μυαλό και τα σώματα τους, έτσι ώστε να μπορούν να ακολουθούν τις θρησκευτικές του οδηγίες. Η εκπαίδευση του βασίστηκε στη γνώση της κίνησης των ζώων και της δημιουργίας της φύσης. Στους Βουδιστές δεν επιτρεπόταν να φέρουν τα όπλα, έτσι γεννήθηκε η ανάγκη μιας εναλλακτικής μορφής άμυνας. Τα “18 Lohan Shou”, κινήσεις των χεριών βασισμένες σε κινήσεις ζώων, ήταν το όνομα που δόθηκε στις ασκήσεις του Bodhidharma και αποτέλεσαν τη βάση για “τις πέντε ζωικές μορφές του δράκου, της λεοπάρδαλης, του φιδιού, της τίγρης και του γερανού” αυτές οι μορφές βρίσκονται ακόμα σε πολλά από τα στυλ που υπάρχουν σήμερα.

Ιστορικά η Okinawa ήταν υπό είτε ιαπωνικό είτε κινεζικό έλεγχο. Παρά όλα αυτά το εμπόριο και οι διπλωματικές σχέσεις της Okinawa διατηρήθηκαν πάντα και με τις δύο αυτές μεγαλύτερες χώρες. Οι πειρατές και ο Ιάπωνες Σαμουράι τρομοκρατούσαν συχνά τους κατοίκους της Okinawa. Οι Κινέζοι έκαναν λίγα για να προστατεύσουν τους ντόπιους από αυτές τις επιθέσεις, έτσι οι κάτοικοι έπρεπε να προστατεύονται μόνοι τους. Η σημασία του μυστικού των πολεμικών τεχνών αυξήθηκε παρά πολύ.

Πρώτα γνωστή σαν “To-de”, έπειτα σαν “kara-te”, η κινεζική επιρροή των πολεμικών τεχνών συνεχίστηκε. Πολλές κινεζικές οικογένειες ζούσαν στην Okinawa προς το τέλος του 1300 και μερικοί από αυτούς υποστήριξαν τις σημαντικές κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές. Το γεγονός αυτό ενθάρρυνε τις κοινωνικές και εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο χωρών. Οι επαφές με αυτούς τους Κινέζους επισκέπτες έδωσαν στους κατοίκους της Okinawa ακόμη περισσότερη γνώση στο θέμα των πολεμικών τεχνών και τους βοήθησαν να αναπτύξουν τις καλύτερες δεξιότητες μάχης. Τώρα πλέον απέβλεπαν στην Κίνα για την παγιοποίηση της νέας τέχνης τους, το Karate (Halbrook, 1974; Funakoshi, 1975, 21).

Ο Tokugawa, αυτοκράτορας της Ιαπωνίας, είχε ενώσει την Ιαπωνία κάτω από την ηγεσία του. Σε μια προσπάθεια να παγιωθεί η ειρήνη και να διατηρηθεί η αρμονία, παρέδωσε την Okinawa στη γενιά των Shimazu, μια οικογένεια Σαμουράι, η οποία καθοδηγούσε την φυλή των Satsuma και είχε αντιπαραταχθεί στον Tokugawa κατά το παρελθόν. Το 1609 οι πολεμιστές Satsuma κατέλαβαν τη βασιλική πόλη Shuri. Υπήρξε μια γενναία αλλά ανώφελη προσπάθεια αντίστασης από τους κατοίκους της Okinawa και όλα τα όπλα του νησιού δημεύθηκαν από τους Σαμουράι (Friman 1998).

Τα μεταλλικά σκεύη μαγειρικής, καθώς επίσης και τα όπλα αφαιρέθηκαν από τους Ιάπωνες. Η κανονική ζωή για τους ντόπιους άλλαξε δραστικά. Αντί να γίνουν αδύνατοι και
υποχωρητικοί, όπως οι Σαμουράι ανέμεναν, οι κάτοικοι της Okinawa αναζήτησαν τρόπους για ανεύρεση τροφής και άμυνας. Οι υπερήλικες των νησιών είχαν ακούσει τις ιστορίες της Κίνας και των τρομερών χωρίς όπλα μαχητών εκείνης της χώρας. Επέλεξαν λοιπόν κάποιους νεαρούς άνδρες για να πάνε στην Κίνα να μελετήσουν αυτές τις πολεμικές τέχνες και στην επιστροφή τους να μοιραστούν τη γνώση τους με τους άλλους. Όλα αυτά έγιναν με τη μεγαλύτερη μυστικότητα. Η περιοχή Fukien της Κίνας ήταν ο προορισμός τους, στην οποία αναπτύχθηκε και παροικία όπου και διδάχθηκαν διάφορα στυλ Shaolin.

Το Okinawa-te ή To-de γεννήθηκε. Οι Ιάπωνες δεν ήξεραν ακόμα τίποτα για τις σχετικές με την άοπλη μάχη γνώσεις, αλλά όλο και περισσότεροι στρατιώτες βρέθηκαν νεκροί και τα όπλα τους κλάπηκαν. Οι κάτοικοι του νησιού προσάρμοσαν σύμφωνα με τις ανάγκες και τους στόχους τους τις κινεζικές τεχνικές. Το te καλλιεργήθηκε αρχικά στις τρεις πόλεις της Okinawa τη Shuri, τη Naha και την Tomari. Οι ντόπιοι εκπαιδεύθηκαν για να αμύνονται ενάντια στις ένοπλες επιθέσεις και μπορούσαν να διαπεράσουν την πανοπλία ενός Σαμουράι με τα ξύλινα όπλα τους.

Συνεχίζεται…….

Μέρος 2ο

Απόσπασμα από την εργασία του Γ. Ζαγγελίδη πάνω στο Shotokan Karate.